Năm 2024, T.T.N.T (27 tuổi) bắt đầu cảm thấy cơ thể có những dấu hiệu bất thường như mất ngủ về đêm, mỗi đêm chỉ ngủ được tầm 2 tiếng, hay đau nhức xương tay chân, khó thở, phù chân và thường xuyên ho có đờm. Cứ nghĩ những triệu chứng đó có thể tự hết nên cô không đi thăm khám. Cho đến một ngày giữa tháng 6.2024, đang trong lúc làm việc thì cô ngất xỉu và được bạn bè chở vào cấp cứu tại một bệnh viện ở TP.HCM. Tại đây, các bác sĩ thông báo cô bị suy thận giai đoạn cuối.
Hay H.N. (26 tuổi) khi có những dấu hiệu như chuột rút chân tay, chán ăn, buồn nôn, có khi nấc cụt, đau đầu, đau lưng, mệt mỏi nhiều. Khi N. đi khám thì cũng là lúc phát hiện suy thận giai đoạn cuối. N. cho biết từ năm lớp 10 đã bắt đầu thức khuya liên tục tới 1-2 giờ sáng, kéo dài 8 - 10 năm trước khi phát hiện ra bệnh, kèm theo đó là thói quen uống nước ngọt mỗi ngày 1-2 chai.
"Khi vào bệnh viện điều trị bệnh thận thì phát hiện ra những bệnh nhân điều trị chung còn rất trẻ - 18 tuổi, 20 tuổi, 21 tuổi...", N. cho hay.
Nhiều bệnh nhân trẻ suy thận nhập viện trong tình trạng cần lọc máu cấp cứu
ẢNH: LÊ CẦM
Các triệu chứng của bệnh thận giai đoạn đầu khó phát hiệnBác sĩ chuyên khoa 1 Vũ Lệ Anh - Trưởng khoa Nội thận, Bệnh viện đa khoa Xuyên Á cho biết, thận là cơ quan nằm ở vùng lưng dưới, 2 bên cột sống, đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì cân bằng dịch thể, đào thải các chất dư thừa từ quá trình chuyển hóa và thực hiện một số chức năng khác như giữ lại hoặc loại bỏ các chất thông qua nước tiểu. Suy thận xảy ra khi thận không còn hoạt động hiệu quả.
Thận bình thường giúp lọc bỏ chất thải và nước dư thừa ra khỏi cơ thể, vì vậy khi bị suy giảm chức năng, cơ thể dễ tích tụ độc tố và có thể tử vong nếu không được điều trị đúng cách. Tình trạng này có thể diễn tiến nhanh trong thời gian ngắn (suy thận cấp) hoặc kéo dài, tiến triển theo thời gian (suy thận mạn).
Các dấu hiệu suy thận giai đoạn đầu thường không rõ ràng do 2 quả thận có khả năng hỗ trợ lẫn nhau rất tốt. Chính vì vậy, nhiều người mắc bệnh không được chẩn đoán sớm, dẫn đến điều trị muộn, làm tăng nguy cơ biến chứng nghiêm trọng và tử vong.
Màu sắc nước tiểu thay đổi cảnh báo dấu hiệu bệnh lý về thận
ẢNH MINH HỌA: AI
Theo bác sĩ Lệ Anh, nhiều bệnh nhân trẻ suy thận nhập viện trong tình trạng cần lọc máu cấp cứu. Người trẻ có sức chịu đựng tốt nên khi cơ thể bị huyết áp cao và phù chân họ thường không để ý, thậm chí họ không nhận thức về bệnh cho đến khi cơ thể mệt mỏi, khó thở, xanh xao thiếu máu, tiểu ra máu, phù chân... phải nhập viện thì lúc đó mới phát hiện bệnh, cũng là lúc thận đã suy nặng rồi, phải phụ thuộc hoàn toàn vào thận nhân tạo.
"Các triệu chứng của bệnh thận giai đoạn đầu khó phát hiện do đó việc tầm soát định kỳ có vai trò quan trọng để phát hiện sớm bệnh. Đừng để đến khi có triệu chứng thì bệnh đã ở giai đoạn suy thận nặng phải lọc máu", bác sĩ Lệ Anh chia sẻ.
Phòng ngừa và chủ động tầm soát với xét nghiệm sàng lọcBác sĩ chuyên khoa 2 Nguyễn Thị Diễm Hương, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM - cơ sở 3 cho biết, suy thận sớm ở người trẻ không còn là vấn đề hiếm gặp mà đã trở thành một vấn đề y tế cộng đồng đáng lưu ý, đòi hỏi hành động khẩn cấp và đồng bộ từ cá nhân, gia đình, ngành y tế và toàn xã hội.
Phòng ngừa sớm, thay đổi hành vi lối sống, tăng cường sàng lọc và quản lý yếu tố nguy cơ sẽ là chìa khóa để ngăn chặn làn sóng trẻ hóa của bệnh thận.
Thay đổi hành vi sức khỏe: Giảm ăn mặn, tăng cường rau xanh, uống đủ nước, duy trì tập luyện đều đặn ít nhất 150 phút/tuần.
Khám sức khỏe định kỳ: Cần bổ sung các xét nghiệm nước tiểu, creatinin máu, đo huyết áp vào gói khám định kỳ cho người trẻ.
Kiểm soát bệnh nền: Điều trị sớm và kiểm soát tốt đái tháo đường, tăng huyết áp, các bệnh lý miễn dịch như lupus hoặc viêm cầu thận.
Tăng cường truyền thông và giáo dục sức khỏe: Sử dụng mạng xã hội và các chiến dịch truyền thông cộng đồng để thay đổi nhận thức về bệnh thận và thói quen sống có lợi cho thận.
Ứng dụng công nghệ số: Khai thác tiềm năng của trí tuệ nhân tạo và nền tảng sức khỏe số trong việc tầm soát sớm, nhắc nhở theo dõi, quản lý bệnh nhân và hỗ trợ điều trị.
